ERTEREYA
KUNAMA, ERKUKODISU KOYBIŠA BAŠKULLANA KADARANA IDOROMA LILIKE
ŠAKIIDA
Košerabbu
kittitoda kililikimabbu:-
Košerabbu
kittitoda nafa kimallena Kunama kosimme. Kuname subbiddada inkalle
god kaynaki tammaki aykalle kakosibessa amalenni. Inna ayibenassi
kormema Kunama kosimme lakin yered aba maronama kišakessada
kolugowa deya kosimowa. Babara uyella Ertereya siyasata fardala
kišano sultata diibala Kunama inna subbiddadenatta konowa iwiki
eya kaya kiša kinamowa asabimme. Tamma fiteta ide hayda inka
ulibbu innssi kalobessa fardala kakoski kabac godime šutay.
Inna ayibenana batafalena kikomowa Kunamińńabbu kittitodki tummadki
kalomossi deya.
Košerabbu
kittitoda ayiba kasińńa duma saturatodasi kišano maruwatabbu
kińńa bibasiddabbu jabid godimana jabidinasi kakossunasi animinda
ekkena kišamowa sanabbu katalalike. Košerabbu kittitoda derńadima
ayibenaye inna gosuyana bacala kišano nya agasala dukuduka inkalle
kibal kišannino oyne kantino Kunama šuka falala konti kinamma
kasińńa duma šinanki oynabbu kotarebiki oyniyomme kantinasina
bakatodke. Furdiyabbu kosodama agara siyasata kososona kinamma
agara, kittitoda ondoba kišano siyasata nissalala serkida kososona
kinamma agara fardellala niwawiki maronki inna subiddadenassi
nikonowa ayokoma nume. Kosasamma inna baddala derńadima nekedenaye
kitakemma kososonowaye kinamma kosasa kinammowa iwiki nakosasakeski
botatosumowana oyne kantino ay kodaki ay kolatta gombessa asabimme.
Inna damanenabbu dugula kotikakin, marbata aw sanga kofa kososonowakinna,
lawa tokorana aba kalla na kosso da kotikakinna kakobesaki agarasina
kabesaki inna sebbudadenassi kalomowa ayokomabbu kišammowa adagala
goski biya sisimana ńada hama maydana kińki gollas gosumowa
dittiya are lagalabbuna kiša ditta laga kogalllowa turbesummiyabbu
kittitiyattena agariyatte sawski gomatoski šoratoski gasumowana
baca fardala kosimowana kittita šukabbu gasuma Kunamowa itakema
hakan deya
.
Tammake košerabbu kittitodasi kokoybama Kuname sultata henam
šongorfala aguski sakkirnas kinolano odana awra kisabno arfan
kokoski kunama fardakin saron gomma OYNAKKA ellidowaye kosamma
kosaya ay Kunama tabiliyala tasolle kosimowa katalalike. Innayena
mangassiya kokoluda gonke ditta oli kosana wagellana koynammowana
ayniya mayde ita kokose nińin gommowa Kunama agara lajinowa
šutos goske. Inna kittitoda gadibena haraski budeski gasunale
kišaya makosasakeda botatowa lakasubbu kosasamowana kosasammanda
šibabiya targadabbu akosasekinna kibattamossina wagiyana ankatiyana
kosomokowabbu deya akolayde tayte kaniteki bata fala kakonowa.
Bettalabbu gonki inna kittitoda gadibenabbu kokomaciniki sultatata
kolonasi lemenan gomme manti gomake ide kanti godke. Erkukodisu
antate kosa koybiša baškulle kodada hemma sabbatasi nawki nakotafesuma
Kunamasi tekedabbu yein koynamme, yeymuna niyatowa koynamme.
Ime okoyba gomma itiyakin niyatiyabbu koki kittitowa fanede
kikama kande sellasina koykobe, akura koyabe, kollibe ella kišabe
kittita kanunebbu kišamowa kibinina kogošake, innabbu kosodanokowa
deya. Kofaliya nakofalkeski tošimabbuna tabiliyabbu kanuniyabu
kidenasina bacowa ayniya maydesi sallamosunowa deya. Aba nakosasake,
koggas gosuma bacena alala baca, lakin antatela tagama koskeda
awra sultata kokela kišamowa mali masamasibbu fanaka gera kinama
sabbatasi okofalimma kišaya mayda.
Agara
sasana kadarana koybiša baškullana indos kibin kikki innokan
deya kimesi kanolanowas gossso kime angudeno saba goddata gadina
dadan dabbu ońama kalla bauun gommowaye agitomma kalla sabiya
godda kotawayana kime Kunamesi alilikimmowa kotakki isane okosiya
tasiya kobiniya mayda. Šalttutowayesi kodella aw alternativella
kallabbu lin košima kittite OYNAKKE dekedowana Kunamala boba
koynammowa kotalalima kulabbu imasso kiwiki Erkutte gufenki
šoratonki oliki okonenema aw wafagatomma nekedokowayela kobacinasi
kokossuki yedettiye kisame goommowa šutod godke. Oynabbu tama
kišano sellasi agarińńana kadarana koybiša baskullińńena obin
kokama kittitoda gadibokabbu anidinańa. Bettalabbu gonki tummadakin
nakonyum našiki lagam leesumala antata nasananda kotikana lemenada
Erku galle bare sattesi kišana matareba aniski lawasuma kittita
kišamowa sanabuna kotalali gosuma sabbatasi doggagomubbu ankatabu
kakosodaya mayda kišana. Inna subbidadenatta abaye sattette
soga kirib dabbu makoski malomowa Kuname otakena kogošake. Ekkenowa
abayińńanda šabiya, abarma šabiya bagane masakenki košerabbu
kittitodana ayibiyana kobalenasi šabiyatte samaronki kittita
bušukudasi lakanki obac košima kittitena, agaliyabbu Kunama
kosaki lakin dugula kotikabbuna marbata ansangabbuna sultata
durmedakinna fenki kittitńńa uddodena bušukun kolanasi famma
wiyya fentana kotakki okofetamma Kunama OYNAKKOWAYE na deya.
Innaye
bubiyesi mamuski inna subbiddadenassi malomowa ayokoma kišammowabbu
bacowalle kokotaf košime bubiye okasarona kogošake. Kanuna kittita
dorda fanedesi fardiyala košabki antatiyasibe kittita dinasibe,
koybiša baškulla mallaytiyasibe tabila kotuki nafogadi kišabessana
tibbibiyabu kotalaliki kittitiyana dordiya fanede kosano adaba
fanedene oyna fanedowayebbu kokatawama antatesi adugabonki inna
subbidadenassi kolomowa kokala dugula kotikakinna marbata aw
sultata kotikakin bettinki baca fardakin šeban subbu bettimuyana
kittitiyalana antatowayelana koybišiya baškullalana kittita
dina agaralana koynama kobinnakin fenki kittita šukabbu inna
subbidadenassi koloma are lagala kišano ay wagala kokosima kittita
dine kosano agastana komitesi aftata kokosona kogošake. Innaye
anidki kadoroma kalla kotika tokorakin femmummiya saan lawanki
kittitiya afunala dańńammasi agarana aftata kišogosumowa kokala,
mabbu kittitolle makoskenki badalabbu kittita kokalki kittita
kida kotimamokowa dittiya Kittitam bata fala kikoma emettenki
kittitata lewemmummala bada kasoki gammena okosimowa mayda matakke,
maatakke. Inna kittitoda gadibena bušukun mawlaki ame maromanam
košime tammake itakin kosa kolonasi kokosardaki ay mes kanoladala
kokoske.
Mes
kinolabbu siin kokanam kosiya lewemanakin lakamanninki miyye
kokonni gomma kittita dinena okosimowa kolańada kosimme. Agale
are laga gadasi kolattake, agale ametteditta imette nume, agale
itańa koki ińayana tagama maynammen kokosso ińńowaye okatawano
bacasi lakasuma aggera kidiyabbu killende wiyyala kumala otakki
tammake kofenam iya goske. Oynakin šanki okona kalma oynammowano
temala koluno oynassina mankalliyabbu kolleno tammake odeki
makaliye kokofila gonke. Inna kittitoda gadibena kolliya mallayte
kišino oyne šabiya baddala manga fada fan gonke. Oynabbu tama
kišano sellasi košerińńab kittitodki sańaydinowana oynokabbu
bata falata kalonowa tiridime.
Nissalińńa
Keddusowa Kililikimabbu:-
Niyateya
ayneyab oššala ašik kosaladata suma nissalena kunamińńa koybiša
baca fardala arbiya aykalli bessa Kunamana inna nissalenassi
ańńaski gabes kobinimokowa itakena. Gabes kobinimokowa dittiya
kokobiya sangiya sebbuski sanabbu kitalali gosumokowa šutosuna.
Erkukodisusi wa ayokomabbu limmena onti košime tammake inna
nissalenassi ankatomuna subbidadata koloke. Inna nissalena ayiba
antatette monuya niwina mekomeya nimeki nibin nikana nume. Siyasata
nissala otakemesi araaba kišamowa deya. Nissala agigata kinamma
siyasta tabila kekema kinamma keka-sa (Transparency) kinamma
ka aw kittita ana yi kišannimowa kotalalike.
Ertereya
Kunamana inna tabilena na inna hakena ketawamowano kantima kalla
nissalenassi anfenfenende kobinke.Amattoski
kobinima kallana tummadossi alakella kallabbu takos kibin kasomowa
tirida kosimme. Akumeda ellowa iwiki OYNAKKEDA dankunowayena
inna nissalena amanokabbu Kunamasi be kittita antate konyumama
ajenda koynaki obac gombeda ta koli košimowa asabimme. Innaye
babara ay kodaki tamma ay kodana matareba aw aniyata koynabessa
oynamma tanke kosamowabbu kawdanasina mayda kišammowabbu kawiyana
niyateya ayneyab oššala ašik kosaladata suma nissala imesina
koybiša aw ibesana kišamowa tama otalalima abbara koske. Kunamińńa
agara, baškullińńa, kadarińńana etewa kitalaliki innabbu Šomakin
kokobabbu leledata kasanowa ossomma kande innokabbu anidina.
Katawama
Baca Gatowa Kililikimabbu:-
Baca gata otot dasi katawama nume. Baca gata manata aw abbara kinake. Erkukodisu
baca gata ketawamowa bala kimemabbu nume, oyniyoda kubburamowabbu
nume. Abayińńala kaynama lilika kekabbu kitalali kasomana andorińńeda
fitetommowaye minda nawdima tabilan deya kasana dadowa. Oyna
sabbatasi deya aninki fiteta mayla kolli kasoki šammowaye Erterya
agara bubiyam itakki gogoski sakiranos kišama okitala masa toma
biba daronki fitetommowaye kakayanasina kommowa gerbebida oratod
kawlanasi sulubabbu fedimowa Kunama agara mayda kitakke. Okokeno
Sudan kassala la lajinabbu kosima Kunama inna šuka falena lańasunni.
Sababiya ayniyam itatome olkomiyana afuniyakin fenki fiteton
kišimowabbu.
Tamma wagellakinna kišamma Kassala (sudan) igidakin sullumabbu ditta sulubabbu
nabacinni suma lilikam išakoya saridan doka dittiya Kunamossi
tara kosarda kišamowa deya. Kadara ellidde odoromowa kokala
babara fitetomma gadimowayette koybiša kittitena aw baca fardena
oykemake tufemakenki okasaro koynaki kolliya mallaytesi baca
fardala faan kiwi koloki šabiya abukata aw asemeda kosa košiki
tammaki mallaytiye sanga kokoba sosone dirara kišano ime oynabbu
kokomi lawnki are laga koliki sullumabbu ditta sulubabbu išanninki
inna lilikenana baca ondobenassi gadiyata kolaki šarata kolenasi
kosardan doka dittiya šabiyatte koynama kotengena kišano kolla
aykalli bessa sanabbu kasono kanti godke. Inna šibaba dawdakin
koma dittiya mukuruta lawakin kerimana ame maromamma kišaya
fitetomme kalililimme aninki bacena kobomowaye kalilimmen gonke.
Sarda millinana koynammabbu ame kittenasi matuno fesumenki uliyasi
oraton kosa gonke. Inna kamalenayebbu konadina Kunama kosimmowa
ay isasab otakennino fanakiyasi arfan kokkoyšadowakin šadki
kawdana kosimme.
Anda kemalleno fitetomme ašedabu kittita lilika maydabbuna ankatabbuna kibinima
ellidena osamiye, išee, ine, iwe okamašeki oli fitetommo tamma
ime okoneda gommowana onti gonki inna sadallenayesi sadenammowa
nintimala kabbu nokosimowa tirinuna. Ka šuka ela durfende lawamma
OYNAKKEkin nadem ay maydi koluda? Inna baca ondobanda aninki
fitetommo kakamaši fedimenalle koynama koybana Šabiyatte koynama
kotengenakin fenki baca fardala damana ańńadebbu fitetommesi
kittitowa iyamella kallabu ištamubbu agarowa Kunamowa kasa kala
kokka elegam išisunasi kominimowana inna na Šabiya niyata šadiyowa
kišamowana asabimme. Sababena ayšino numale kišaya ekkena osamańe
kiyake, abarma amesi kalilike, asatta ame akosaseno amase marakin
saron kanolama kišama sabbatasin gonke. Ekkenabbu tamana kokošabbu
koda gosuma kalla osamiye kosano ańńade itiya udakin Erkukodisu
goggodabbu kikome dittiya niyatiyabbu bacasibe ambodasibessa
olo kokotafki kittita kanunanda agara udumalam ibin kikamowa
bagana suńammowabbuna kittitowa bušukudata gammowabbu okollimowana
kittitana inama kalmabu fulkuske kalmiyakin baddata kišamowabbu
šukiya dawmme okosina.
Ašimiyana kodama kalla Kunama kosamokowa dittiya ka kiša kosamowabbuna obalemossi
gogomammma kišayana jarimata oynamme, fogada koynammabbu kokollikesuna
ellana kosimme. Kanunam kosima kande kanuna laudana mabusana
kollana balana koske. Inna botatinenaye marbata kotunale kišaya
abišiya mayda Filippo Isaak kittita agastana komitam išoma ordinana
lawski tera baškullellam imininnima fogade kiminki iya kišimossi
gola sukkarella kalla kokallki oren komeki osaroki ellowayesi
jarimatabu kida atimowa siyaba akaylomme. Ime kosayana niyatiyabbu
koloki botatonki kanuna baddala masakemma kande okollina kittitakin
kogguranowa wajiba. Imeda dankunowayebbuna haddadiyabbu oyniyosuna
Kunama kosimmowana kodama kalla tamma iwiki igide bare košeretana
Kunama kanada fardata kurab kolunowa otakena kogošake. Akosasedabu
botaton kokosso tamfeda aykalle olomala sarin kosaki tammabbu
fedimme sellasibbu fedimmenki lagala kokofo nińin gonke. Kunama
agara kosasama nume. Artowa kosasamma kišaya šibabiya targadabu konadi kinaman deya. Ame makosasake
diggri maynakemme ominnimma aw okomma woja okosasammowaye okomowa
baca fardala matalalima haka kišake.
Kokalasi galla kelida 2000 la Kunamanda suba makalala goskinamowa niyatiya ayniyab
oššaloski lajina ketawama okitolle Yakob Šingiray ette Ugarola
gon koyname ataka aykalle akosasa aykalle okos košino agarossi
tabila kotuna ikaylo kinolano Yakob iki utubessa olle kokos
košime otalalima hakan deya. Innana innakes kinenema Kunama
tamfedesi ankatiyana wagiyana nišommabbu makosasake da dinjiyatana
botatanabbu hakkadowa Erkukodisu fardala waga kinammowana tammata
sosa kida ańńade kokosoki sarin gomme oyna tabiyatowa sugunnen
košime kosamowa otakena kogošake. Tamana urfa toma ellidde Erkukodisu
intiki kolaššeki iwimowa kalma dawdella kalla kontiki hakkanki
Erkusi Šabiyasi kontima wowabbu mantikedine okos gonke. Odaki
arfan kokanowa majiya kišabbu agigatam kosibbu kittitana fogadiyekin
kosasana bakata kosommiyabbu Kunama kosa gonki Kunamiya kittita
bušukudasi suńan gomme doggaga kominiya mayda kišana. Mabusa
ita Inda abbagunala kos gosso ajjala kalilikeda awanowana ililikimma
awrala waa kin šaski iko kišona wokana kosimme. Unokam fogada
fogadoka kanuna laudoka kišaditta inka maki malliki sirgitiya
masonowa unusi kililikima numeki Erku oššalan deya.
Sasama kulala mallino anšuttabbu masonkolono unu killima nume. Oyna ašaredowana
inde innaken mawdaya urfa nedaya koyname manitena da urfa tomowakin
fesuma lilika išagosubbu oyna sosonbolowayesi kanana aw nes
kiyana Kunama kosimme kosinni. Maida kelilikenki gujabbu tankammo
okoya košimowa anguandem otakemme laga kiki agala fayn kasoskemmowa
kišanowaki šaski ikona kofegeda kosimme. Oynabbu tama kokala
diba tumma summada fardala agara sasam immi kidoroma baca ondobana
osamińńa antatowaye fitetonki ommi kodor kasoma gatowa akkoykena
sultata hamuminena Šabiya kaluseda babara kittitena madorome
amenki arfan koynaki kodiye kokoba konoki sangiya kokormeki
sullumabbu kišamma kišaya lilllahit dinowa otawama tabila lušitta
otina saba goddata kanatemowa kakanni. Hemuya ayniyoke tama
kokala kokatawaki oli kobale. Ime gammowabbu Kunama sulluma
kitenowa kulabbu ay dawssu. Kososoniya kalla Kunamiya kokormeyana
ime hemma jinisotta kokotafena henkedako yeeda sa mesonabeda
kokelam kosiyana Kunama agara koniye šebebbu fermos kišonowa
otakena kogošake. Kunama agara imela aykalli kokkka kinabesa
na isasab otake.
Kunama darka uruka kasakin košima bubiya iwa ay jinisa kišayan Erkukodisu kobinnabbu
Kunaman deya. Lilikiyana Kunamiyabbu kokotatome bubiye iwe ay
jinise kosa Kuname. Innakin adagata ola iwette inińette Kuname
miša gomubbu afiye dala kosayana Kunamiya kotika na Kunamiyabu
kokotatoma na Kunamiya furdabbu šišon nkokoso kotome bubiye
Kuname. Erkukodisuna kittita antatena odamma awre kifeki amesi
Kuname numenki Kunamekiin kanatawake dowa tagamiyan ditta Ańńada
išanni. Kunama agara kososoniyala kišano furdiyala imba aw sanga
lagandabbu kokidama laga geda kosa kososona koynake. Alake risti
kišamma kišaya ańńada oynamma sabbatasi imaba laga koynamme
(alake) kimesi kiba kayamowa kokala iba kiyannidowa Kunamellesi
Kunama orakin keled kanolama kalla kobin gomme okosima sabbatasi
inna tabilenakin inna kodamenabbu kobinki oggamma kišaya nafosuna.
Ola lattolle oynakedabbu kolattamma kišayana inna tama kodama tabilenabbu kossunasi
ada mabin gomamowa kotakena kogošake. Agarasi jummalatabbu kitarena
antata aw kittita Erkukodisula kosimme ide kosinni. Agarasi
jumlattabbu kitarema šabiyana agara kokoybama kittitena biloke
deya. Erkukodisu antate kosano kittita agarala ankata taggima
kinamowa otakeme šutomuna. Inna hakena kotalalimmeskessa, OYNAKKE
galle bare udumala kotare šakiyaton košima kittita bušukudakin
tarafosunni deya. Innakin šaski ankatommeda fitetommowaye darga
kifegeda jajenasumana kidiyabbu siyasata taššata kimininasi
kossu fesumana ke tabilala kuwamma bubiya Kunama la kosimmowa
kitake, tabiliya ketawa.
Tummadińńa
Kililikimabbu:-
Tummada gudurata tummada elata Erkukodisu kamaša andowayekin ellan deya. Eretereya
Kunama šukiya falala kitalali kinamma tummadandiya italalimowa.
Tummada nafa ay kišabessa otakemme imeda sultata durmedinena
kodama kalla ansanga dirmine Erkuna Kunama agarowana maromumma
kande, imeda salugonki kittita kanunette gamunnimowaye oleymowabbu
tummadowa kotalalimmella kallabbu kontime boboniyana badda udowatte
agasala kosima masafataowakin šanki lawamummowaye deya. Innayesi
tummada nafa inamme, ide kotalalimme,kotalalinni. Erkukodisuna
inna balbasenaye kigogodanasiddabbu kofalinni. Erkukodisu fardala
kokka, kaala, saluga, kida atima furda bayeda baškullowa kišano
antata kadarana ores koybama kososonowaye deya.
Goddiya bubiya deda damadende karmella maakin kokolamma samudi ke nume Kunama
agara koybiša kotalaline. Katakemeda abiša darka ammemumma filanki
šabiya tabiyata dingilowa sugunnemme nume Kunama ankata gońńemune.
Kanti kabayimeda darkišata gamma fanakala Kunama kotika kokomowaye
nume Kunama dannodana nissalana tummadiya kotalaline. Are laga
maliki kittiton masaki malobu kalenamanki Erkukodisu are lagala
boba kinammellana tummada abbara are lagala kosimma kalla kofali
kokoski tammake oraton kosaki okoyko lakammowaye nume Erkutte
sawnki obacine. Tummadakin kišana hesumowa išana. Tummada nafana
erku fardana kitakenasi niyatosummowa itorobbu foosuya Kunamasi
maksaban ditta kasarata inamme.
Tummadasi kokoba aw fila badella kallabbu kontimena ontine okosiya okatawaya
kimesi faydata kišamowa otakena heske. Ertreya Kunama baddiyasi
šuttiyasi kittitos kišake tummaske. Tummadakin degala kokosime
katakema OYNAKKOKE deya. Okssuya marhaba, okuyana marhab. Agastana
komita summada akontalla anabbu kasa tibiba kaggošake. Okommale
kišaya wiyaabuna ukuniyab kontinowa. Kawdama kalla Erkutte monumakin
ayšissa maida. Tummaada kililikimabbu kišayana agarana kittita
kadarana koybiša baškullana italalimowano tamana oynoka kasakki
kaggadinowa otakena kogošake.
Ištadińńa
gata Kililikimabbu:-
Ištada gata kittita kalmana ištada serubela kotinkišaman deya. Erkukodisu kittita
kososoniya maydowayekin ella matarebabbu gasumowa deya. Ay fanakala
konti gosuma siyasata dańńodette sawski derńasuma ištada gatabbu
kosodana. Erkukodisu innama ištada serube salle deya. Erkukodisu
kittita aradiya, Erdima aradiya seruba, www.mesel-biherat.com,
websitena mesetińńeda, Dimokrasiya Tummadana, Birinana deya.
Inna serubenayebbu agarińńasi koddima kabarana siyasata targadana
katu kasono kittitiya olkomala soof sunasi kadadike. Ištada
gatenalle kokontigomma tagame aw turbe angude nume. Elle mayteke
dokowabbu ka kida atimana kogošamma awrena kikoki salan gonke.
Elleki šillay aradiyabbu kišayana ay ketareno etimano kittita
kida nawmmo nawmmummeno ankatińńana gońńedki darid kakana dadanumedabbu
kodamena okos gonke.
Ye nafosumma kette sogala nuwaki uyana awadana modowana tuffadowa nafa inamme.
Išaditta kittiteya ankata kišano nissala digodasi nokossu nikanowana
digon nikanowa ninama ištada serubanda sugunnenumowabbu kišamowa
deya. Innakeda tabilena aw kakida kakida ki akeske okeske dimowa
kowassi katato godke da lawetana koske. Ye inna awra haaka išanan
suna lakin oyna kaanda kidiyabbu kakida oratod kawla godimowa
jarimatakin naa ay kosasa sumossi asbatala katuna kogošake.
Imimokossina naynakedokabbu nilatta nikida nitarenowa baca nume,
nafa inamme. Išaditta inna ka nafarena kida badabbu komaciniki
ay ambbobo nammi abayi ay matarebi šas kola gosubessa kotalalasi
kidiyabbu kakida ki oratodimowa nafa anda kinake. Ikona woja
koynammale kosaya šasumala kanskamaki gallana tele kontallena
kawino arfan kokoski okofal kowimowa kokalabbu nafod kakaya
mayda kišana.
Oraton kokolannimasina uliya aw dekediya kokkaylome agaleke aken kodake dabbu
ka mayde kidabbu kokofoki arfamuna. Baca fardakin kokoykoki
osamena kittitala kokosimala ay koda koynaki tama okkoykomala
ay koda gombessa oraton kosannimasi uliya agaliya gadibiya kossu
kokanasi inna tabilena mayda numenki darimuna tabilena obal
kosanni. Oynabbu agarińńa tama fanakenalle aradiyambe internet
nafa kitakema okitala kakosima sabbatasi sebbuddada inkalle
kakosibessa akaylonni. Oynabbu šasuma fanakala mongorommowaye
kida kakidaki oratodimowayebbu agarowa inna kenaye nake kosabessa
itakenasi bakata kitemowabbu ililikimowayena timanki tabiliya
bayowakin kodema kantike.
Oyna tarabbollena laweta bayolle kokos košime lakin kakida oratodimma tamatana
afunińńala kokosimowana kokaylabbuna imesi oydina niyatabbu
kawima numeki aynińńe matarebińńabbu kawimowa otakena kogošake.
Oratod kawime agara agasala gonki ašik masulata kokkatawanata
gammowa kantike. Jarimatiyam angusoo kowimanume, imekin kasabo
dina andadam kosso kawima nume. Agarowa aradiyabu oraton kosamowayelana
oraton kosammowaye agasala kosima ańńadiyidowa kitakenasi deya.
Šukiya fala dawmamossi nume, malattana kakylomme malattamma
nume. Aynańe matawama tabilabbu mawimowa kotakki tamma agarakin
koytema sadenadambe leweda sullumowa sellasina maggošama tabilabbu
mafegedana kalma maynamowa kotakki miyya kobiniyana innakinna
tama koloki kittitowa ayiba kotakemmena otakeya mayda.
Oynabbu ištadińńa gata kišano kalma kittitińńa šidawdette kollima kišamowa kotakena
kogošake. Babara aykalle kakos kašiki tammaki inkalle kakosibessa
agarana koybiša baškullana šutos gosuma sabbatasi arta kafodanni.
Agarińńana inna hakena kitakki baca serube koggas gosuma baca
fardowa nafala kolutanasi komin gosumowa itakena kogošake. Awra
eteta kišabbu Erkukodisu baškulla iddirowa abaya baddala kikama
fadakomowa agariyasina kutuno feski šabiya baddala kišano Kunama
tummadakin širinende kokatawa kosaki abaya šaltute kosa gommowayesina
ardiyalabbu sirgitiya tes kutuno filam biyala dus kucuma kokala
kocu kosaki oyne kantino konedala kosake. Otafema kišaya konedoka
numeki kokoba koutanowa otakena kogošake. Nissalińńalabe, kittitodińńa
gadibalabe, bacińńa ondobalabe, ide wamiyoka tummadińńalana
tummadakin bettinki abaya nafala koluta gomma šaltutowayesi
koddima kasa išoke. Kittitabbu kokominimana tillamma bata fale
kosano fada kome ka ella ansangabbu kokominimenume jarimate
kosammowana kittitowa ka elle ansangabbu kosodaken koyname tamma
gediya oitemowana šasuma okitala kokkolatamannata famaken košima
bubiya tamfeda aykallette sogala koluki abayon košibessa tamma
mayda kotalalima subbiddadala kaloke.
Konyumittabuna sariditta kunyidittabbu kidiyabbu kolattaki kittiya kanunena
adaba fanedena antatena adugaba lakanke. Agaram išima kittita
dinaana baškullana antatana kittita kanunakin fetegamunnimana
fetegamuyana imesi sellana sudana kotul gosuma kittita dina
borkam kosimowana šutonki antatiye adaba, mallaytiye dekeda
likimunowayena baca fardala kokoski haynki fiteton gommokowaye
ditta are lagalabbu gonki kittita kida kotima gomma marbatana
dugula lilikana lawetanakin kokobetimme kililikimmowa otakena
kogošake. Erkukodisu inna jarimatena bubiya kiminiya agara aminno
tamana helliyala lakassonki ayniyena okokela kotakenowana kisabno
gollan kokoski oyne saridala koluke. Oynabbu inna OYNAKKENAYESI
kosasanam kosiya tamana bakata meynake. Metakemale kišaya meya
mebin mikki dumeyana mineya ńadala keluta innale kišamma kišaya
memin mišimowa bubiyasi SAMANADA WAY KEKABBU MELATTANASI KISBATAM
KOSKE. Innakin adagata emette kafalina gadiyata kosimme. Innana
telella kasakala kišaya ilana innakin šasuya agastana komita
agarana kadarana baškullana osoma masulatowabbu kogošama oššale
kinolanasi wagiba.
Kittitana
Kanunana kililikimabbu:-
Kanuna ay wagala sanala abbara taggima kinama agarellam kosodana tasan deya.
Kanuna kinamma agara (arbitrary society) oyniyodiya bubiya jarimatette
kosodana kolaydana. Kanunakin adagata kosodama agara aw nafara
oyniyodiya bubiya agasa marabbu kosodakin (centralism) degata
deya. Kanuna agarella oyniyodokala numeki kittitella suńadasina
anda kogošinandeya. Kanuna kogošina kišama sabbatasi deya dorda
faneda kadorki gadima. Ay kittita siyasata matareba kolaki suńasunasi
kossuya siyasata matarebossi sanala kutubbu utanana oynabbu
kosodaki bata falabu kikona dorda faneda (constitution) kinana
kasibata wagiyala. Ide tamata inna kososonenabbu komma kittita
kosimme. Inna dorda fanedenalle kotinkišaki adaba fanedana kinana.
Adaba faneda bargesasina sate 24 kibac gosuma koybiša baškullasi tabila ańńadabbu
kossunandeya. Koybiša baškulla adaba fanedabbu bargesasi šonki
niyanni. Inna kittita dorda fanedakin kišakoma adaba fanedena
fanakiyatte gasuma kišaki kittita tawdettena šidawdette kotengene
gasuman deya. Ay fanakala kofegedana kossuna kotafena dogolasuna
lakin ililikima baškullowa idarmaki išabki kone bubiyabbu kišano
moose okamowabbu kommi kodorobu sanala kutana. Kofegedamma dogolasumma
kotafemma kande oyna kommi kodoromokowabbu anisuna. Inna kanunena
kišano dorda fanedena baškulla bubiyasi wellabbu kintina sanala
kutana. Antata kišaki fogasumasi baškullakin diyadata koyanowa
kokama. Aysisi unu ellowayekin antata kišaki fogasumowabbu.
Antatasi kililikimma kanuna dorda faneda kosinni. Eritreya Kunama
Koybiša Dimokrasiya Suńada (ERKUKODISU) na siyasata kittitella
kallabbu diba tumma summadala kimmi kidoroma siyasata matarebana
dorda fanedana dorda fanedowakin kerima adaba faneda kinaki
oynayebbu kosoda goske. Inna fanedenaye antatasi kosano baškullasi
kollay deya.
Dorda fanedowa kibin kikamma ka adaba fanedowabbu kosodamma ka kittita dina
šos kišanni. Dorda fanedowana adaba fanedowa kibin kikama kande
ibin kikama fanedowayebu akurambe faduba kitenowa wajiba. Inna
kittitena fanede Kunamellasi kisbatabbu baca fardata oymme nume.
Inna kanuneyabu kosodaki fogasuma Kunamasi kanunabbu akura niyanala
kona jarimata bubiya fogasumowa kililikiman ditta akura yayowaye
kililikima nume. Innakes kinenema ajalesi marbata natunańan
dowa šukeyasi ayneeda kišamma kišaya ańńada inamme. Kanuna baddala
kosana hemmena kanunowa kišano adaba fanedowa imesi dittiya
šuttiyala kosimokossi kililikima kallabbu kontima botatine fogammo
okollimala ame makollina dadenume, ame dahabe, ame worikenki
botaton gonke. Ime koybiša baškulle aykallesi kilili košimmende
fogammo okollimala šabiya kelette kosaki salbabton gonke. Innaye
inna lilika hamuminenakin fenki tamma Kunama koybišasi fesuma
kittitena bušukus kišabbu kime Kunamossi marodki kagaddinanda
hennabbu tammata amanida mintittabbu šofin gonke. Išaditta Kunama
agara aykalle kukubessa ayniyena wiyabbuna ukuniyabbuna kotalaliki
ointimiyabbu inna laweta bayenalle kolubbu kittitowa bušukus
kišaya na maksabosso dimale kišaya šabiyokan deya. Ide ime hemmmowana
oynoka. Aysisi Kunama agara liis kinti kibayiki urfa nedayittabbu
mayda kelilikisuma agarossi maromunasi šomunnimowa otakema sabbatasi.
Inna deya koda gosuma.
Adagala košimowaye okomamajinan suna lakin OYNAKKA tankenaye Kunama agara lajinowa
imela kina kišima lilikowa otakk gommiya marbatiya ansangakin
fenki otakemma miskinowaye kitemano oyne ayka kolibessa kantigodke.
Inde Kunama Konumma lawadaka ay Anni kosam abinimeno Bella aka
marosuna? Ay baydi kosi kaynameno Sale Felice marosubbu inna
kena šuttala sagudina? Ay košodi abinimino kaššnda altare jaben
kitakemma kam siyasatabbu kanadinasi bakata kasonowa? Innaye
yaa dabu kišoma masulatam kosiyana yadeke gadaratomannima ebin
keka dowa owiki ayniyebbu kittita kodorki Kunama agarasi manaji
munasi ajayib dinowakin ay kawda? Urfa koynakessa Erkukodisusi
inna bubiya šakiyatonki kidiya kotimano konti gosuma kala agaram
ifo kiggasuma kittita kišamowa kontimala odena dadandiya. Siyasata
koynakessa aw siyasata ke kosakessa inna kaloma fanakenana tabilenakin
kittitte sogala kalumeki kakoneneki batti kakofalenki kittitam
lewesumma anabbu ime lewemunadada. Botatabbu taran kosama ayšinumeno
tamata garbaydala kokossso kanti godke. Kunama furda kililikimabu
kilattanowa awsa aw bala furdala tibbibiyabbu kotafki arbiya
hosuman ditta sebeta, gitada, ana koybiša, amfura kaalana furda
ańńadelana kokotaf koynamma Kunama kidakinna kokotuda košima
fentine nume Kunama furda kolattane. Adaba bayabuna ankayittabu
kotomeda iwa ininińakin kosaganki kosa kokotareki oyniyomma
darkiyesi abišiyesi ankatittabbu kašamaton kokotarema lakawise
nume Kunama agara konadine kosano furdiya kolattane. Kunama
agara itakki inatawa kinola goske, hella koyte kosummowa tamiyabbu
likin gomma abbara koske.
Telefonabu katawaki GRASIYE ABASI KAMEKI ATAWAMASI le dimokrasiya kišaya Inglisa
lagakin kide komalana innamiyoka botatosso alake fan kowino
Sudan ta hulesumowa kotakema. Inna sadiyata sadellena ikona
woja kosimme kofegedana kosiinni. Kittita matareba dorda faneda
siyasata matareba kososona aykalle koynammowano allebbu ame
sullumabbu ditta sulubabbu mabacinninki, ide allebbu Erkukodisu
kittita siyasata matarebabbu makosodananki olattamossi kolaššemmabbu
kokidame da amiliye okosiyana (Alalam) artingida kutu gonke.
Inna deya siyasata barammowa. Etomana kišaya innakes ketomabbu
dabenuya mayda. Tama kišano sellasi kittitińńa uddoda Erkukodisu
siyasatiya matarebanda agara udumalowa amanis kibin kikamossi
sanala kutubbu utanasi dordiyana adaba fanedanda baškulla iddireda
fitetommena okosimena kittitiyala lilika luša koynamowayebbu
kommi kodoromowabbu kosodanowa kotakena kogošake. Šuka dabesuma
fogada kominimale kišabbu kittita faneda oyna mangassowa totagesuma
kišaya tamana aši tabilowakin ańńada kosinni. Mes kiyamena mes
kiyane okossa tama kokala bartakan kokoski okofal kowinowakin
okona kofegeda kosimme.
Tur ominina bakatam kosiya lattana kidana kitakemma Kunamanda are laga komossi
kososoniya kalla ay kotakemmeno dowabbu Adolay akes ketareke,
Twelde oynakeske, kittita enasi akes ketarekenki imamaji kikagon
koyšabbu kittitiyam iki ibesanowa kišamma kišaya ella kosimme.
Innassi kišayana melime mišano tamabbu are laga meliki lattana
kidana mitakemma Kuname inna koda gosuma tarabbenakin saromunowana
elilikimma jarimatakin battamunowa kittiteyette šuka meynamokabu
kišamowa metakenasi. Are laga gada kittitette moda kišano kokka
kogošammowana kotakebbu gamunasi. Tamfedanda lattana kidana
kitakemowa koda kolatta gosumowana końerabbu koda šinas gosumowa
itakemmowassi tabila metuna kisbata meynamowa etake. Inna sosonenayekinna
sosombolenayekin saromunasi arbeya honki midadinasi koola meluna
dada kišamowa etake. Agarana baškullana kadarana marimarana
ikama tabilossi kakame bubińńe kittitińńam itoki anisunowa mabbuna
arfa dabbuna kišammowana katakki majińńana kisbatińńana sanala
katub uta. Kanuna kotakemmena agasa marabbu kosoda ondoba manata
kotakemme Kunama agara kote maromuna bakatowa okosona dada nume
oytenni. Botatiya Annam išingi kišoma sabbatasi kawdana kakoborkosana
kaynamme. Hemma koda hemma kolatta kimette imette galette solette.
Talenomannamme okosiya bakatiya konti.
Tamana Erkukodisu Nissale Aritomuna!!!