AGARA
MALASI GUDURATABBU TAFURADA, KOTORONA IRAWELLA KALLABBU KINTIMA,
ŠABIYA KASARATOS LAKASUNOWAKIN ŠASKI IKONA KOFEGEDA KOSIMME.
Aginjara šabiya hakumata, konadiya ondoba šakafowabbuna,
kotoroniya polisa mongorowayebbu kosoda koski, tama okitenalle
siyasata gatalabbu kišano, kotorona gatalabbu šillay laga
arsiba kiyamokowa dittiya, košita lagowa marosuna, kalmana
kinamma subbiddadasi komowa kotakema hakan deya.
Inna damanenabbu, oyna koya kišama kotoroniya kafalowa kebabo
kikanasi, agara kimengelima polisiya mongore kiširgaki tama
okitenalle kosusan, Kunama agarasi arda bubiyalabbu kasaratos
kolaki ikamalama kulabbu, olkomiyala kutunasi, darabeski,
Kunama higida bubiyala matarebiya bajolinowaye kona konasi
kinolaki, suňada taggimala koske.
Higidef usula, woyna koya kišama kotoroniyowa kalma, sogiyabbuna,
tartibiyabbu kisanki agarasi nafos kišoma tabilabbu kosodanowa
udabbu, Agara mala tafuraski, ugusiya was kikanasina woyna
koya kišama Kotoroniyowa kebabonasi darabeski, šenša ajala
taggimala kosima Eritrea agarasi, andiddabbu, taga taggimala
faskutugoske.
Inna kotoroniya polisa mongorenaye, katarbima kallale kišayya,
Šamma fanakela Šukkura higdef tikileydokela koyte kinamowana,
okodoka oyna koytema šukkurowassi kišayyana, agare kubbonabbu
kota kokanasi kasibos kišimowa, tama kakosima fanakenalle,
kubbonabbu koytena bakatowa iwiki šukkurn suma data Eritreala
kidiyabbu kosimma subbiddadasi kiddike.
Inna bubiya, usulowa kosoda mongorowa ebo kikoma kasarata
kišamowa kekabbu kotakgosuma kišayyana, Fogadiyesi amanatosumma,
higidef usula lakin, Eritrea agaram ebo kikoma tagamella kallabbu
kintiki, attile, Agara kimengelinasi kowe feske.
Sasiyabbu tama okitenalle Eritreala kos gosuma tagamowa,
šukkura tagamoka dittiya, usulowa ebo kikoma kotorona kasaratowabbu
agara, wiykelda nafos kikana kurtogida kosama date hayokomabbu
kiteki ita kikannimasi suga date aleba kalmiyakin baddala
kigata kolamowabbu Agariňňa tagama taggimalana
bara godda ajalala koyaki, tagamos gosumowa keka kotakema
hakan deya.
Agara nedaya kinamma higdef usula, inna tagamena bubiya kos
gosuma baddala, agara maala guduratabbu tafuraski, ugusiye
was kikana mindabbu lis kosodaki, agarasi tagamiya baddala
tagama kitaf kišonasi košorki kisana goske. Kosusan Tama okitenalle,
Kunama higidala kotorona kililikimabbu kinola gosuma fanedowaye,
Kunama košera burana, kalmana ašikin andiddabbu kiya kolamowakin,
kontima nafa ellana kosimme.
Kokala maydowa tama fanaka itetala, kunama agara šeyšala
elabbu tukuski, hos gosuma higidef usula, Kunama higidala
kinolama fanedowaye, nintiyya amanabbu golganunan dokowa dittiyabbu,
Kuname abaya kišama higidef talena, Kahsay G/Hiwot, Kunama
bura tafuramunasi tela 12/2005 la kimmi kidoroma fanedowaye,
agarasi hayda taggimala fan kotuma fanede kosamowa, agara
iwiki, olliyena taggimabbu fifin kokkoybama faneda bajoline
kosamowa kotalalike.
Higidef usula inna fanedena, Kunama higidala, aysisi kolabessa
keka kotakema hakan deya.
Inna inolama fanediya bajolinenayebbu kofoki, kunama higidala
kosima šigida burana, kiinana, milikoski, Kunama košera kalma
kikamali kolanasi kišamowa kolaňadana, Kunama kosimme.
Inde gera gadimmiya, Kunama higidala kosima suga date alebala
kililikimabbu higidef usulam oššalosuma fanedowaye kararbi:-
Ekkena, Agaram kogošaki, Sugakin kikata kikanasi kodoroma
faneda:-
1.
Abiše
asuga nakfa 100.00 kotakokanasi
2.
darke
asuga nakfa 50.00 kotakokanasi
3.
sesa
girbaba nakfa 70--100.00 bu kota kokanasi
4.
Šukkura
koyteyya kilasi nakfa 35--50.00bu kota kokanasiski, fanediya
bajolinowa kimmi kidorke.
Higdef usula, inna baddala derňas
kidoroma fanedenaye agara sugakin kita kikanasi kililikimabbu
kolama fanede deya.
Abarma, agarowa sugunnesuma maala kililikimabbu, Agara
suga kiki dabosunala oššalosuma faneda :-
1.
kiin-dirga
iribittasi Agarowa suga kikomala nakfa 10.00 bu dabusunasi
2.
Lašša
aw sesa aleba nakfa 200 kin baddala dabomunnimasi
3.
Ayla
nakfa 800 aw 1000.00kin baddata dabomunnimasi
4.
Buta
ňara 1500kin baddala dabomunnimasi
5.
Arkube
nakfa 2000-aw alufe 3000.00 kin baddata dabomunnimasiski,
Fanediya bajolinowa kimmi kidorke.
Maydabbu kafakalla kantima kallale kišayya,
Gate bariyelabbu kinolama fanedowaye, agarowa nafa digosuma
dittiya, agarasi kiyafasumana, Agarasi kasarata taggimalana,
bara goddala fas kutuma faneda bajoline deya.
Higidef usula, Kunama higidala inna
fanedena kolama sababa šadiya, anidki baddala kawdama kalla
Kunama agaram sugunnesuma maala guduratabu tafuraski, oyna
koya kišama kotoroniya kafalowa kebabonasi kišamowa suňadiyekin
kekabbu kotalalike dokowa dittiyabbu, woyna fanediya bajolinowaye
šas kinolama kulabbu, Barentulana Šambakkolana, ňeliyabbu
bado ittišeatte aw kiňňata kafegedayya, ora ellidawde
(09) dabbu kokidama Šabiya usulowa sugunnesuma tareba tikileydowa
tawalli Kunama higidata iski, Woyna kunama agara haykiya udumala
kuturki ibo kitema kinowa dabomunasi suga kokimala, okima
kinowa adaga kolimowaye bubiyeňňa, ella summaski
kuntaliyela woy kikama kulabbu, Agara narkabossi, jumulatabbu
šoldeya inne dabbu kutur kišokisso, Agarow aba kina innakede
nakoma, aňňa aykalleno? Dabbu kokkelamesi, ayšiňňi
nokkelano dabbu salbabatonki kiniyana kufulki, šoldana kišommabbu
kugura kisameno hayn tagamon gomma kunama narkabe okosimowa
anidki kabarowallena sasabbu kakotulke deya.
Higidef usula anidki baddala kawdama
kalla kotoronabbu šillay koya kišamowano, kotoroniya kafala
kebabo kikanasi, agara konakin tafuradowa kotorona irawella
kalla nafos kikki, agara hakumata tikileydekin kita kikanowalle
aleba baddala kigata kolaki, unu agarakin kita kikanolle,
lakin alaba angudabbu kikanasi kasiboski, inna tabilenabbu,
agara kalma kikamali kolanasi suňaski, Agariňňa
baddala halala kinamma tabilabbu, tikileydiye, Kunama higidata
kisodano, Agara haykiyabbu kofalki itema mala, unu hesumowassi
dittiya, Šabiyam olama fanedowabbu, aleba angudala dabos kolanasi
kasibon gommowa, Amanabbu agara nafasi lakasuma hakumatambe
šiftambe dowa katawa katakenasi akaylonni. Ide inna kosodiyenabbu,
kasaratos lakasunowakin šaski ikona kofegeda kosimme.
Woynabbu komaldala, Eritrea agara kosusan kunama košerata
kodanam kosimowa, inna šifta kišama usulenakin nitena nafa
ellana kosimmowa, fanakakin fanakata nitalaligonumowabbu,
inna usula mongorena saronnolaki, lageya majeya nitalali nikanasi,
ašikin tummadeya andiddabbu nitiribana kogošake.