ŠIMALBA KADRE LILIKA.
Ekkenabbu uleyala afiyata, saneyala batafala tamen
masoke, matafki mawdanam kosiyya, šasuma fanakala agariňňa,
Nissaliňňa keddusowallena, baciňňa gatanda
siyasatabbuna, sulubabbuna kaggad godimowallena, are lagalabbu
gonki kittita bagana suňan gomme kililikimabbuna, yedettiya
šas kola kišimowana ide doggogomuna dade bubiyesi hay-da saa
kišomowa kokayyi dada. Inna agariňňam ikama fada
komenassi aftatomaki, okodoka tummadeyala ninama komowa wasa kišama sabbatasi tama kišayyana anokata serkidan gomake.
Oynakin agarowa šas kola kišima nekedowayela, ardaňalabbu
matafenam kosiyya:-
1.
Inna
kaggad godima baciňňa
nissalena kotalalimokowabbu deya Kunama koybiša koytenowana,
okodoka Eritreala dayšadam usukanowana. Oynabbu tama kišayyana
inna nissala keddusena aritodasi komaldata kabacina kišamowa
ay kunami itakena kogošake.
2.
kittitoda
gadiba kililikimabbu:- Inna tama kabinki kaggad godima košerabbu
kittitodena, Eritrea košere bubiye agasala
kolla goddana sullumana kitalali kišona kišamowa osson
masona hemake. Ayšisi, fanaka gerasi kittitoda jinisa aňňadiyeddela
kawa kabac šad kaloke, lakin innalle koytema faydata ellana
kosimme, kosusan Kunama agara Kunama kišamokowabbu tamata
hayda taggime kinite šas komowa bubiňňe katakema
hakan deya. Inna haydenakin kakofulunasi Kunama tamfedowa
tummada talabosuma kišamowa katalaliki, košeriňňab
kittitodimowa. Ide inna tabila kišamowana, atawella kinamma
kišamowana katakki dannodiyasi Kunama tamfede bubiňňe
kakotafki serkidinasi yedettaňa šan mawla gomake.
3.
Inna
baciňňa gatanda siyasatana, sulubabbuna kaggad godimenassi
aftatomaki, ide weynab kanite šad kaloma batafale bubiyesi
akkabedina kogošake. Ayšikin bacella siyasatokab ganki abaya
nalonan dowa abayowa imira nigalle nišonowakin aňňada
inamme. Sulubette siyasatette ellabbu sawnki nika ganumokowabbu
deya koybiša nitenowa. Innakin adagata kolo gommeda šabiyasi
sulubabbu kayanni siyasatokabbu
kabacinan gommenaye
bubiye šabiya imire kogalle kosona hemma taleniye kosanowakin
šamunnimowa katakki kakolaňadana kogošamme.
TUMMADA KILILIKIMABBU.
Ekkenabbu tummada
nafa kinamowa fanakakin fanakata derňadki šad kaloke,
ide tummasuma agara faga kiminina kišamowa kisabima kaana
kosimme. Kosusan kime kuname tummadimowabbu aykalle batafale
kanite godibessa wiňňa inta. Iša ditta inna tummadiňňena
kolankašinasi šabiyana taleniyetena, nafon kika gomma matarebe
okosiyya:-
1.
kunamasi
Kunama kodiyabbu kiya.
2.
Erku
matarebe kunyaki agarasi kimemella kallabbu šanada,
3.
Baca
fardala kokosima antate kida atimana bodena
kika gan gonke. Iša ditta ašina abayiňňakin
mayda kakoludannimowa katakki tummadiňňala serkidki batafaliňňa taasata sagudi.
Kunama tummadakin adagata kosaki Kunama bacowa koňarina
hemma kililikimabbu, ekkenabbu Kunama agara koybiša kitenowa
ilano, ambosso kakoma tummadenalle kataribaki gatella gadimokowabbu
deya. Innakin degata suňanki tummadena turbemuna hemme
bubiyesi kodanma kosiyya, šasuma fanakala agaram išoma haydasowa
aw abbareda sowa baddasi tafa kišaki tama kišayyana angsuyya
kunamiya nafa kosanemmabbu oyniyomuna dada, fosuyya kunamiya
tummadata kodeki olutana dada. Innakin šaski Kunama tummada
bagana suňanake dowa igardenom itetasso Kunama tummadabbu
mangassiya koytena kišamowa otakena kogošake.
4.
Innalle
Erku baca farda dugula kotikakinna, marbata kotikakin na nawara
kišamowa ay Kunama kekala kosima hakan deya. Hakowa inna kotak
gosso, bacowakin kokkoykome, nakkoykokeda awrowa koybidiya
kišano, fanakiya šasuma awre nafon kikaki dugula kotikabbuna,
marbata ansangabbuna fenki fogadiye aw dekediye kunyuma kikanasi
fertegenan gomma ke obal kosamme. Iša ditta fogadiye kunyuma
kikanasiddabbu kittitana, kittita dine kida atima koggan gommenaye
bubiye fogadiyekin kokkossuki tabilata kowwayya mayda, woynakin
kokuyya akokelakin šamunnima kišamowa otakena kogošake.
5.
Ekkenabbu,
koybišiňňa baca stratejiya nissaliňňa
keddusowallena, kittitodiňňa gadibalana, kotinkišama
kišamowa kotakema haka kišabbu, innalle baca fardowalle sagun
koynamala lilika aňňadella kokommabbu sagunki bacowakin
kokkoykoma fanakala fogadiye kunyuma kikanasi agara sasowa
nawski tabes gosuma nissalena bagana suňadowa akkoyke
tabila kišamowana, ide oyna kosodowakin otakki olutana dada
kišamowa kekabbu osson gomake.
6.
Erkukodisu
nissalena fanedena, mabin makake lakin, antate okodoka okosima
kadrena, mabin makammeda awrena obal kosa gomumme. Emallenowa
kittita nissalowa kišano, fanedowa, oyna makuken gomma antatowayebbuna,
kittita dinowayebbuna koman deya. Oynabbu angusuyya bacowassi
inna sebbuddadenassi kokomowayesi aftatodiki inna sebbuddadenasi
koma bacena aykedibbu kaki kawla suma ansangowa kosina dada.
Innakin šaski botata, sultata kallada, kowwa šinadowa baca
fardala waga kinamma kišamowa otakena kogošake. Ide inna kittitena
dordiya fanedabbu, kosoda gosube? Kosoda gosummebessa itakenowa
aw kotulenowa, kittita dinokowa kišamowa ay Kunama itakena
kogošake. Kittitowa tummadakin bettalabbu lakanki, agale bacowalle
kosimabbu mabacinni, agale woleyn kowlabbu maloki mabacida
botata ňelowa kabun kokama kišayya mayda kišamowa aturbade otakena kogošake.
7.
Ekkenabbu
Erku baca farda, agariya kalmabbuna baškulliya kalmabbuna
antatiye kalmabbuna suňaski inna sebbudadenassi koke,
tama kišayyana inna sebbuddadokenabbu kosodaki, koybiša kikona
kišamowa haka kitakema bubiya šutos gosuman deya. Innakin
adagata, Erku ka ella lawabbu kosoda goske, ke bare ansangabbu
koluta gonkedabbu kittita kida atimowa essiye kida kišabbu
uga memuyya mayda kišana. Oynakin askama lililikabbu fenki,
datella kotakemme, kososona koynammeda botata lilikowa, ekkenabbu
Erku baca fardala makosime, angusuyya Kunamaňa ňelabbu
matakke, matakken gommowayekin ziyadatabbu malatta samomana
kišamowa mayda metakeyya mayda kišana.
AGASATANA GUJAM OŠŠALA KIŠONA
MAGGOŠAMA NEKEDE:-
1.
Inna
askarakin kosa kolono, kittitabbu orgota kokosono gon gommenalle,
agastana gujowa aykedibbu kintima kišayya, intiki oššaliya
kišoyya mayda.
2.
Bacakin
kosa koloki, kittita bagana suňan gommenayesi kontiki
oššalella kosoyya mayda.
3.
Bacakin
kosa koloki, kittita aňňadette kokotaytaki, agariyasina
gate bareta gen kola gommenayesina kontiki oššaliya kosoyya
mayda.
4.
Allebbbu
kittita bagane dabbu kokotakeno, aw kabinno, wagellalabbu
fiššiňňa mewino hemma kowa gommenallena, agastana
gujowa oššala kišoyya mayda.
5.
Are
laga gadasiddabbu kittita kida atima, sababella kalla kokki
gan gommenayeňňa, oššala kodoroyya mayda kišana.
6.
Are
lagalabbu gonki kittita bagana suňan gommenaye bakata,
ay kišana kišayya oššalella kodoroyya mayda.
Šimalba kadrekin:-
1.
Hayle
Felicce
2.
Jermia
Mame
3.
Salama
Samiel
4.
Lake
Ali
5.
Gebriel
Marko
6.
Janni
Ali
7.
Woldab
Gebreab
8.
Jelan
Furute
9.
Benyinyio
Sale
10.
Gaššay
Berbere
Tamana Erkukodisu Nissale Aritomuna!!