ERKU KANUNIYAB ABAYE BOTATEYAB NASI KILANASSA

Alatta Lewi Jesuwa (Gurisho)

Waydada:-

Siyabella ula nafakin adagata kišama tabilabbu, samarana, agara sasa nafasi fenuma kallale kišayya, agara kigogodana siyaba kiddesun ditta, koybama aw ambosuma šos kišanni. Aysisi oyna ajjinnowa nafasina, ide agarowa durmeski hena kobinima siyabowassi ana kolaki, agarakin lawa nikki, lawa nišob mokosoki gata bubiyesi anella sawn meka mekosodana kišama sabbatasi. Oynayendeno, Erkukodisu sasa nafa digodasi fes kosodamowano, oyne Eritrea arsibala kos kinamma dimokrasiya ača nača awsaski, agariyette konella urfella kutuki, samarabbu sagus goske. Ula nafakin battanumabbu agara sasa nafa digoda aykalli ayibibessa, angongola luša kinama bubiya ansangala kusukanasi kolana helata kosimme. Agara urfiyala kinama kotika bubiya, kokaylittabna, timadittab kuda kikanasi šosumowa uliyabbu, dimokrasiya ača nača ayiban deya. Inna Erkukodisu dimokrasa ayiba keddusenassi aftata kosome, O Anna koybišaňa kitalali kasommo, min fediyakin sannayta sanasi fifin kokkoybama šetane, awra elekala kolu gommowa nakin konyumabbu ay kafalini kogošano? Arfamme arfamu, koybišiya asara likimme, koybišiya leleda kontima kišabbu, tamma bača fardakin kišamowa sellasi koybišala arba taggima kinamowa ayniyana ibinki, kossab gos goske. Kunama tummada talalan dimowa innokan deya. Lilikam aňňadidime ikama fanaka kika ditta kunama nafa digodala kalutana kišamowa kakkormenni. Innakin aňňadabbu, urfa kokobab wan kosaki, mongorabbu suňan gomme, ulfam ibat kofulki kafifisumowabbu koda gomme  kosamowabbu, sellasi gogodaňowalle kolutane kosamowabbu tagamellana kosimme. Išiliya konaňala ilam hemma bartakamu. Inna deya dimokrasiya dimowa. Iša ditta innakin adagata awantata kiša kusumowabbu, gooda aňňada kallenasi kolana kalma kosimme. Kosusan agara sasowa lawetesi totogeski, kosamaro sagus gas gosuma kittita nača kida kotimaki, kella ansangabbu lolobos goske, akeda okedan dowa, uliya amanata dawdakinna, tagamiyekin kirima laweta lasollasoma kišamasi, taya iňama kalla bawsuna, arkubana etema kalla anokata sagusunansuma masalowa kofakalla kotakema kallale kišayya, aykalli awri taggimibessa, šibabab ki kišamasi šos kisabinni. Fardakin adagata nišaki, fardowa hegewenuna maja kosimme, ide bakatowa ninanni. Samara nafa digoda, agara sasa, kigogodama siyaba keddusan deya.

 

No tama anibodaňa šadiyowatta nakasi. Ye fanaka aňňadiyiddela kafali kaloke kawda kaloke. Katafki kawdanam kosiyya, kunamana nissaliyana, dannodiya gadiyatalana deya.

Eritrea kunama, koybišiya talalasi košerab kittitoski, niyatiya ayniyab oššala ašik kosaladata suma nissalowa awsas kikamowa, tabila keddusowa deya. Košerab kittitodanda manata kunama, kunamanda manatana oynamiyoka košerab kittitodana, nissaliyowana deya. Innaye bubiye nifetkenaninnima santimella gadibe deya. Botatine laweta tokorowana, hamumiyowana ditta, Eritrea arsibala kitalalina sulluma goodowa innokan deya. Inna tabilenakin aňňadabbu ka kišana dimokrasiya maje duwadiyabbu natalalinandowa, susab eya kayya kišana. Tummadaňa gadiba, sulluma išila talalowa deya. Inna fitetab koma ide araba mayama nuttatan deya. Inna Kokoba bibab koytema oja ndeya. Nissalala kalafa kosimme. Nissalaňa kosanemette mena biyab makobininowa laňammay. Nissalala kalafommeda awrowa, tama minda abarma nakas dagamonanasi naggošamme. Ukuna kinamasi inna koddima kišana. Inna nissala keddusenassi fiteton maloke, ide fiteton gomake. Košerab kittitodale mekkoybayya mewdabbu ňela kosantala kalimeyki, wa liň keli. Tukummay ašiňgiritame. Konaňa nakotuňguleki, maaňa nabin nakki gonanandowa jarimata šos kišanni. Awrowa elekala muwwame ditta. Kuname šeyša maynama sabbatasi, tamana šeyšaňokette makoskema šeyšaňa baddala munya tikiňki iba keyabedab mudab samanamana fanakowa aši inkalle kosso. Inna anibodena nawnaki nalattanasi kisibosuno, kalamaňa nawnaki naširgama nekedaňa šadiyowatta naka sossona tama:-

 

Kunama koybiša bača fardana abayiyena :-  Kunama kunama kišamokowab kommimowa kalla, kunama kišamokowabbu kokkoybamena angudenume. Laga sasana burana Anniyam tifos kišono sugunneski digosumowatta waa bimme, abayiya femma fanake angude kosammowa sama ayniyam šutoske. Kunama abaye košeriňňasi hayda koso košiki, ka nača arte kokoba kono kolomowa ididimmeno, tamana hayda kosonasi oren koynimbiki, urfa kokobab dagga kokofegeda muňan gomme obal kosamme. Gujumma sama falakiyala, Jabata šuka fala sama aškawala. Innassi kokeliya alemetette sergiyata yeyd kasameki, abayelleda tinkadinowayena kulad kanola kako. Ye kunama sulluma koybama bubiya kunama abaya kišamowa tirisuna kunama taaša kosimme. Agara bagana suňasuma bubiyana agara abayan deya.

        Kunama koybiša bača farda načena kunama tumma neňedan deya. Kunama bubiya inna fardenalle arbiya hosunasi kowwa kibinima sase farda ide ay kunamasi timadittab kabbatesuna. Išaditta inna fardena anda mema kišamowabbu. Awsadiya dorakin tamma sella fanakenatta kolo kontiki, damana aňňadiyiddeb inna neňedenakin saromme angudenume. Neňeda mema kišamowabbu, abanyosumowa oyna meesumokowa mes kikki gasuna, abanyosummowa urfa lušab, kittitiyettena agariyette mosummab urfa konodittab, urfa lušakin kirimabbu fanakiyasi olayski, usuka gosuma wagalab oyna bačowalle arbiya hosunowana, ide inna sanabbu kotalali gosuma hakowa deya. Inna tillasunowa, oyna kunama bačowalle urfa lušab kotafemowana, kunama taašokowana deya. Aysisi kunama abaye kililikima gadiyata kišamma sabbatasi. Ide inna bakatena dimokrasiya fardakin adagata šos koytennima Erkukodisu ayiban ndeya.

Koybiša masa subam ikoma tasanno, ay wagala kosima aškawa koli kikona kišamowa amanokab nakobinke. Ide inna ameda kunama tašokenaye dittiya emeda tasala kenolamowayena mebininanda kobina naynake. Koybiša masa tasanno, ay aškawa korinammiya kišano, garma agala kokofoma togile, fanaka gerasi kokosoma šabiya matareba kokobibiki, Kunama kotika koynamella kallabbu kowwa kokobiň koloki, ay jarimate tillambessa ka bubiyam itakema sabbatasi innakin san derňananasi naggošamme. Inna amelena oynakkesi oratiya amela kišano, andiya šabiya taya abarma lugiya kidekemma aňgam agitosuma masalowa tillaske. Šabiye oratiyasi fiska okoludamme. Inna jarimatenaye tillaňki, abaya kosamowa kotalalima kulabbu ay kawdani kosso? Ye kunama koybiša masa kunama talalena načena ditta, jarimatinesi tamma kabbatesumme sellasi kabbatesumme. Inna kenaye kunama koybiša bača baganomma fanakala, abayab kokosameman subbu išayyana Erkukodisu, kunama kosamokowabbu ayiboski, lawetella keleke. Nyumadiňňa gogomiňňokala akkabediki, aňňadiňňidena kalaki, haydala kosima agariňňowa koybišasi salufa kawlasuma lawa košidowa oren lewesumowassi mindab kommi lawanki, abayasi weykekab talenonki, abayata kona kotamowa, konab kobinima šute mannake. Fanaka geraňňowaye falakiyata sokod kalaki, inna šamma telenayela, šabiyette wafagatonki, ingilisa ňelabbu kolatta kosame kosono, andiya kunama akosasesi turgumon kasosso, fifimmowa šuta ayniyoke kabini!!

        Ye dimala abayad godimowa, kunamana, sullumiyana koybamowa deya. Kunamasi sulluma kotalali kosone, agariya kotikana lagiya kotika koynama kunameda, kittita maron gommena, ay wagala kokoski, abayata uga fan gomma kunamena deya. Ide šabiyandem abayaňes gosumowayena innokenayesi. Kunama sulluma koybama kande, oyna koybiša bačowa maron gomme koybanowana šabiyakon deya. Ide inna akomiňňe kišano, abayiňňe šuton gonke. Anada kinamma butende jule kuburume, kunama abaya kosamowa fanaka gerasi, karfakala gosuma otende kokonyuma kokosso, weyne Erku šofiski lemenas koski, gašis kinola kikono, adda arasi feteňňen gonke. Inna kunama abaya weynakkenaye fardala kokos koynamala, bačowa ammarasi kišano anidasi lawa kišano kalmella kotirimmabbu kokoski futtumma kulabbu, agumumma elala asuge kokowečiki, ame bačowa makummeki, marimarowayena, kadariyena, kittita dinena makkoybakeňki ellab kokoma, ame akosaseno kittitanassi ame maromandadaňki arfan gonke. Konin Annam awriya kudame ditta, mamajibbu tamarga atomub hedaňa tillan makadowa andeyanda šabiya kemamajiňki esasa. Inna botata lilikena šabiya lilika agasa maydabowa deya. Kunamana koybišiyana, marimariyena koybana šabiya kišamowabbu innale arok abayiňňa issegeda šabiya tayte katalalike kunamame.

Kunamaa fanaka gerakin kommiki hayske. Inna latebiňňenna katalalima hakan deya. Inna kenaye awriyala kišano, gatiyabbu nitarbiyya kosusan Sale Feliččtte, Petro Alitte, ka ande, ide kunama haydowana fanaka gerasi mintime. Ide botatiya awrala, ame atake, kunama hayda mayda matakke muna. Lakin kunama gadiyatasi homma arba kosimme ide kontimme. No inna kenaye, Erkudem koybiša masa kibinimma ana, kunama haydana mitakeme dako, oyna kunama haydowassi šibaba targadab mitarbiki, ibišiya tabila turawamuna wowa ete kafa kidorbe? Be oyna fanakowalle kunama maja kokela mibonasi nabula ya gan mišibe? Ame kuname kodise dimala mawda gomake. Data bubiya fardala ide tabiliyabbu. Fiteta bada hoynamma darbutke, na kunami miki miya molanasi somemmo amallebessa, Annori kuriyam kide. Dugula kotika ulufa kobinima ansanga, tukula natuke. Amedem awada gera niňim makoski huuu mamowa koddikeske ka andella, amedem makolašše makkoybamowa oynale arok koddi komalke. Akosasan gomamowa, inama šibabowabbuna takowa kunamiya nafala kutuno utamowassi deya. Inna otomenabbu kunamiya koybiša bača farda mema siyasata tilmowalle akakiya kotu arun gommowayesi nagawe aftatonamma šananasi naggošamme. Kittitenalle kosan gommanda eme makkoybakemma kenaye tummiye, agariyala koma uduma koyname ide agaram imey kibin kikame kosamowabbu, abaya abaya ňelokab gunusu ditta, tankoliyata isuna amele artenume. Ide inna imedem makukemma kenaye, kunamiya kotikab kokošigida kosame kosaki, katirinena, agariya koybišasi ay baa kowwaki sate 48  atoditta kosan gomme ditta, ime aw eme kokala ayfa kororotette kolutaki, agariyasi abayommemme. Oynabbu agale akesso agale okosso-da awrowa innakin anata kotafenasi miya kiňamam oyna iňammam oyna. Innalle datella katarbi kunama konummame. Amanab kunama inna ula kos kinamme ide inna lawetena kinama kam kosinasina tamenamme. Inna lawetena sugunnesumakin, iniňa sada badalleb dawsumam mayda kišana. Amanab fakkaronake, šawnake, golganake. Inna kenayesi botata ikes kimminno dowatta kekiyya nufuňgamma uga kosinni.

Ulaňasi kišano, Sadrak Dugulesi kišano, Kunamaa agara sasowassi kiba kiyano urfala killi kikamam kosimowa, Sadrak fanaka gerasi šabiya mabusa ita šomowalle, leleda kintimma koski nabula kuwamala, kunama tumma imbabiya kuturki, otomowalle koytemowa konedab kabbaresso, igalle goski amada kabarowa kotikamowaye wagiyalab jaba gonki,  amadiya edetta kolatta salanki, sera lagata gaymma fanaka, inna ka ansanga dirminenaye amadala kokosima kowwaye kitareki, Sadarak na kunamisi sannayta lawas kinano, imba šoda milatta salammo! Inna imba šodena milattamena makkoybake! Mayda kibalkema elaňki itaremowa, šabiyette koynama kotengenowa aykedi kalli bobi kutubessa kunama bubiya urfakitokano I-hum ski miya sabbos konyi goske. Ardaňalabbu sadarak siyabeda oyna Gao Abel-dem imbiya šodala kilattaki, kuname siyasata tabilab suňadimma kišayya, lagiňňa aful kokanamma, šibabab suňadi suma siyabowassi aftatonaki, tamana oyna katalalinasi sagud godima sabbatasi, kokošabbu Sadraksi Annam jannatiya kussu kišonanasi naggošake. Lilikaňabbu inna kenaye, imirosumasi nabulala selekadab kotaremowakin nakotiňkiša fenaki, inna kena šukalana kona koyname kosamowa korma wa taggimab nadorke. Innakin angusummabbu koybiša masala kokoski fitetomme kida, internetla kolatta salammowa uliyabbu, gujumma falakala deya sokomama. Kunamaa abaya kosamowa gata aňňadiyiddellebbu kotalali gonke. Kunamiya koybišasi fitetosumasi ankata kosona udabbu, koda kodeki, fitetomme kidabbu honki, kunama koybiša turbemunasi darabowa, košeriya kotika koynamma kotikakin kirima ide, kunamala koynama saskaman deya. Ime kaňa iba kayakemma aminno ame kunamesi kunama fiteta iba kayamma!! Ame kokobaňa aňňadammuyya, kokobiyam aňňadisuditta, kunama tummada digodala makana fada komala tamma kulimamme sellasi kulimamme. Gata aňňadalabbu šibabiya targada angudowakin fenki, deda ňaňalela kowwaki, duguleye inna kominke, imbeye inna kominkeno, ame emela marbata maynamowa etakeňki tiňkan gonke. Kima kokkana, siyabana data aňňade bare mišamowa, dagama kogošama gadiyatamme. Dugula kililikimabbu fanaka aňňadiyiddela kafali šad kaloke. Duguliňňe kiya gosuma, oyne šabiyamma arab marbatiňňa olle katu? Oyna kišamma kišayya, akeda okedan dowa waga inamme. Ide bubiyakin, kunama tummadala kalafosumasi kilma sanga-nda maynamme. Šabiya aykalle kuname kiyano, eme fiteta bada hoynanki arfan gommo? Abiše mesayya, oyne osamiňňe kiya gosuma šabiya, fardala koskema, marbatiňňa katunasi arbeya homu! Oyna kišamma kišayya, kunama maja kokelala dangirammayki falakeya kebini. Meyana koneyana akkabemuyya esanena damenellokana kosimme ide tabila kenatena, oyna kišamma kišayya oyna andeyam inasama bowaye juwareya kišamowa mekolaňadame. Lilika komaldanda, kosasa kililikimabbu, ye data bubiya nokosasa nitakenasi wajiba. Ide inna fanakana okitana talabosuna. Inna tabila kišabbu, lola kolli hayski golgas gosuma agarasi, kosasaňa namalki naw nafulunata hayda kišada awrowa, lilika lušende kokkalo kayamme. Inna lilikena uliyabbu, šabiya imira kigallena ondoba kišama sabbatasi, inna lilikena uliyabbu, maydabbu kontina kogošake. Almeno, kosasette, bačettemma kallele kišayya laweta alilanno kobin kokana. Ide inna sanabbu kotalali gosuman deya.  Kosasa koybiša bača fardala suma kamašowa, ka bubiyasi keka kišananda kobina naynake. Nokosasaki nibačina. Anebubiyeb nikki ganki, gate bubiyelab tawatonunowa kunama kotika tašowa wasosuman deya. Agaram komalanata lidina fanaka kosimma sabbatasi, nissalaňana, bačaňana matarebaňa aritomuna. Inna  kunama kotika tašowa alematine siyaban deya.

Fanaka aňňadiyiddela, Annašab aw Akanjo, Sania(alama) Aňgalaňi dabbu nalattano Adolaysi sokon mišoki mitare mešimowa, Oyna Gurisho Abokan deya. Laweteyowabbu gammata gamu, na kolanassa kanti. Erku kanuniyab abaye botateyab nasi kilanassa i!!!!

 

Tamana ERKUKODISU Nissale Aritomuna!!
 
Alatta Lewi Jesuwa (Gurisho)